De AI-revolutie: KITT voor ICT-security

“Ik kom eraan, Michael!”, krijg je te horen van je trouwe AI (artificial intelligence) op vier wielen. Deze beroemde AI én zelfrijdende auto is natuurlijk KITT, jongensdroom van veel volwassen mannen nu. Eigenlijk willen we nog steeds onze eigen KITT, als snelle sportwagen maar ook als digitale steun voor ICT-security. Dat laatste komt eraan, sneller dan we denken.

“Remember, this is business not pleasure”, geeft de soms betweterige mobiele AI zijn onversaagde kompaan mee. Een serieuze boodschap waar Michael Knight niet altijd ontvankelijk voor is. Belangrijker nog dan KITT’s focus op de missie, is de relatie tussen de AI en de mens. Michael is niet altijd de bestuurder en KITT is niet slechts de (zelfrijdende) auto. De twee werken echt samen, als partners die elkaar aanvullen.

De mens aanvullen

Ook in de echte wereld kunnen we wel hulp van AI’s gebruiken, bijvoorbeeld voor de missie van ICT-security. Dat is serieuze business, geen lolletje. Wat zou het mooi en vooral nuttig zijn als we kunnen vertrouwen op een intelligente schildwacht. Eentje die we kunnen oproepen met ons walkie-talkie horloge maar die ook paraat staat en zelf pro-actief de omgeving voor onze missie verkent.

KITT kan meer zien dan Michael, wat keer op keer zijn nut heeft bewezen. Hetzelfde geldt voor een goede security-AI die dan bijvoorbeeld uitvoering van malware voorkomt, wat eigenlijk de aloude belofte is van securitysoftware. Veel critici doen kunstmatige intelligentie af als science fiction. Vergeet echter niet dat KITT en de oorspronkelijke tv-serie Knight Rider stammen uit de jaren tachtig en dat we nu echt in de toekomst leven. En wel in een toekomst waarin AI gestaag realiteit wordt.

Creatieve verrassingen

Zie bijvoorbeeld Google’s slimme software AlphaGo, die het complexe en creatieve spel Go al doende heeft leren spelen. Daarbij is een grootmeester in dat klassieke spel verrast, verslagen en verfrist. De verrassing zit erin dat de AI-software niet alleen slim heeft gespeeld, maar dat het ook een zet heeft gedaan die Go-kenners heeft verbijsterd. Een zet die ronduit creatief wordt genoemd.

Vóór dit geruchtmakende toernooi hadden experts nog verwacht dat een Go-triomf door een computer minstens tien jaar in de toekomst zou liggen. Tegelijkertijd heeft Google’s zelflerende AI de verslagen kampioen aangezet tot een eigen verrassende zet. Dáár doemt volgens vele deskundigen de toekomst op van AI, niet in het bruut verslaan of domweg vervangen van mensen. Nee, de grote meerwaarde zit in het helpen, verbeteren en vooruit helpen van mensen.

Mensen zoals Go-grootmeester Lee Sedol, die aangespoord door de winnende AI zelf voor een verrassing zorgde. Mensen zoals gewone, ICT-gebruikers die in de complexe, gevaarlijke cyberwereld alle hulp kunnen gebruiken. En ook mensen zoals security-onderzoekers die nu al slimme analysesoftware benutten om de snelle evolutie van malware en zichzelf verbergende varianten te volgen. Slimme software en AI zijn namelijk wel te vergelijken met kernenergie: te benutten voor goed en kwaad. Malwaremakers hebben ook de beschikking over complexe middelen om hun ontwikkelwerk te verbeteren, versnellen en vergemakkelijken.

Goed / kwaad ≠ 1 / 0

Detectie, analyse en bestrijding van moderne malware kan dus niet zonder slimme software nu en AI straks. Wij gebruiken hiervoor ons cloud-connected KSN (Kaspersky Security Network), dat de mens echter niet overbodig maakt. Net zoals KITT niet zonder Michael Knight kan, zo zijn deskundige security-experts nog altijd nodig. Dat vertelde Eugene Kaspersky een groep Nederlandse studenten eerder dit jaar nog tijdens een ‘College Tour’-bijeenkomst in Delft.

De mens blijft nodig alleen verandert wel de rol van die mens, in relatie tot de AI. Immers, computers kennen geen goed en kwaad. Ze kennen alleen instructies, problemen, patronen. Dat heeft de Knight Rider ook wel eens in de problemen gebracht: in afleveringen waar hacken aan de orde was. Hopelijk leert de realiteit van de fictie, want AI belooft revoluties te brengen op vele gebieden.

Files, zorg, kattenplaatjes, security

Denk geïnspireerd door KITT aan zelfrijdende auto’s en wat die voor impact zullen hebben op verkeersdrukte, productiviteit, vervoersbranches en meer. Denk ook aan slimme medische diagnoses, waardoor ernstige aandoeningen eerder geconstateerd kunnen worden of zelfs voorkomen. En denk ook aan minder nuttig ogende zaken zoals het herkennen van kattenfoto’s of het verzinnen van culinaire hoogstandjes.

ICT-security is een gebied waarvoor het nut van AI gelijk duidelijk lijkt. Een slimme bewaker die in flexibele softwarevorm niet slechts op toegangslijstjes controleert ‘wie’ er naar binnen mag, en wat er uitgevoerd mag worden. AI-security kan een intelligente, constante controleur brengen die de digitale dreigingen te slim af is. Een mooi toekomstbeeld.

Martijn van Lom is General Manager Kaspersky Lab Benelux and Nordic