Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten ondanks kritiek ingediend bij Tweede Kamer

De vernieuwde Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten is door het kabinet ingediend bij de Tweede Kamer. Dit ondanks kritiek van de Raad van State, die stelt dat het toezicht op de diensten in het huidige voorstel tekortschiet.

De inlichtingendiensten AIVD en MIVD krijgen in het voorstel meer bevoegdheid voor het ongericht tappen van data. Al langer hebben de diensten de mogelijkheid satellietcommunicatie ongericht af te tappen. Het nieuwe voorstel maakt dit mogelijk voor ‘kabelgebonden’ communicatie.

Toezichtstelsel

In het voorstel is een toezichtstelsel opgenomen dat misbruik van de uitgebreide bevoegdheden moet voorkomen. Zo moet de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) vooraf toestemming geven indien inlichtingendiensten gericht of ongericht willen tappen. Na afloop wordt de handelwijze daarnaast getoetst door de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). Deze commissie houdt al langer toezicht op de diensten.

De Raad van State is niet tevreden over dit toezichtstelsel en stelt dat het stelsel tekortschiet. De raad wil dat de TIB wordt geschrapt en alle bevoegdheden rond toezicht worden ondergebracht bij de CTIVD. Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gaat hier echter niet in mee en stelt dat hierdoor ‘de slager zijn eigen vlees keurt’. Daarnaast is de Raad van State van mening dat data te lang bewaard mag blijven. Plasterk noemt het bewaartermijn van drie jaar echter noodzakelijk om te voorkomen dat voor inlichtingendiensten belangrijke data verloren gaat.

Kritiek

Bits of Freedom, dat zich inzet voor digitale burgerrechten, is kritisch over het besluit. David Korteweg, onderzoeker bij Bits of Freedom: “Voor een sleepnet is in Nederland geen ruimte. Een essentieel onderdeel van onze vrije samenleving is juist dat de communicatie van onschuldige burgers niet massaal door geheime diensten wordt onderschept zonder dat zij iets verkeerd doen. Dat principe wordt met dit wetsvoorstel overboord gegooid. We vragen de Tweede Kamer om het sleepnet alsnog uit het wetsvoorstel te schrappen en roepen mensen op hun zorgen online te delen met de hashtag #CCdeAIVD.”